La muerte de César

Suetonio, Vida de los doce Césares, libro I, 82

La muerte de Julio César. Vincenzo Camuccini, 1798

Assidentem conspirati[1] specie officii[2] circumsteterunt, ilicoque Cimber Tillius, qui primas partes susceperat, quasi aliquid rogaturus propius accessit renuentique et gestum in aliud tempus differenti ab utroque umero togam adprehendit: deinde clamantem: “ista quidem uis est!” alter e Cascis auersum uulnerat paulum infra iugulum. Caesar Cascae[3] brachium arreptum graphio[4] traiecit conatusque prosilire[5] alio uulnere tardatus est; utque animaduertit undique se strictis pugionibus peti, toga caput obuoluit, simul sinistra manu sinum ad ima crura deduxit, quo honestius caderet etiam inferiore corporis parte uelata. atque ita tribus et uiginti plagis confossus[6] est uno modo ad primum ictum gemitu sine uoce edito, etsi tradiderunt quidam Marco Bruto irruenti dixisse: καὶ σὺ τέκνον[7]; exanimis diffugientibus cunctis aliquamdiu iacuit, donec lecticae impositum, dependente brachio, tres seruoli domum rettulerunt. nec in tot uulneribus, ut Antistius medicus existimabat, letale ullum repertum est, nisi quod secundo loco in pectore acceperat. Fuerat animus coniuratis corpus occisi in Tiberim trahere, bona publicare[8], acta rescindere[9], sed metu Marci Antoni consulis et magistri equitum Lepidi destiterunt.

[1] Conspirati, orum: los conjurados
[2] Specie officii: con pretexto de rendirle homenaje
[3] Casca, ae, (m)
[4] Graphium, i : estilete, punzón [para escribir en la cera]
[5] Prosilio,  is, ire, silui : saltar hacia adelante
[6] Confodio, is, ere, fodi, fossum: ser golpeado abundantemente
[7] Suetonio cita la frase de César en griego. La versión latina que se ha popularizado, tu quoque fili mi, procede de un manual escolar del siglo XVIII. El término griego «teknon» califica de modo afectuoso a uno más joven en boca de uno más viejo
[8] Bona publicare: confiscar [en provecho del Estado] los bienes
[9] Acta rescindere: anular abolir las actas [decisiones, ordenanzas]

Deja un comentario